وزارت کشور عربستان با صدور بیانیه‌ای از اجرای حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر رهبر شیعیان عربستان خبر داد. بر اساس بیانیه وزارت کشور عربستان، حکم اعدام شیخ نمر به همراه 46 متهم دیگر که اغلب آنها تروریست معرفی شده‌اند روز شنبه در 12 منطقه در عربستان اجرا شده است. در حالی که اتهامات وارد شده به شیخ نمر مربوط به فعالیت‌های سیاسی و حقوق بشری او بوده ریاض با قرار دادن نام او در کنار نام افرادی که دست به فعالیت‌های تروریستی زده‌اند مدعی شده که او یک تروریست بوده است. 

اعدام شیخ نمر چه پیامدهای داخلی، منطقه ای و بین المللی برای عربستان در بر خواهد داشت؟ این اتفاق چه تاثیری بر روابط ایران و عربستان می گذارد؟

دکتر فیاض زاهد استاد دانشگاه و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «با اعدام شیخ نمر بدون تردید دستگاه سیاسی عربستان دامنه اشتباهات خود را گسترده تر کرد و همانطور که مقام معظم رهبری پیش از این فرمودند، طیف سیاسی جدید عربستان فاقد آن محافظه کاری و خویشتن داری مقامات اسبق عربستان است که خیلی آهسته و مطمئن حرکت می کردند.»

وی ادامه داد: «به نظر می رسد که سیاست های افراطی عربستان در حمایت از تروریست ها و داعش و همچنین حمایت از نظام آموزش وهابی در ساختار آموزشی عربستان چیزی جز بازتاب خشونت و ارتجاع مذهبی نداشت و اکنون این اتفاق هم نشان می دهد فقدان تدبیر در سیاست داخلی، راهها را برای مفاهمه میان گروههای مختلف در داخل عربستان مسدود می کند.»

وی افزود: «شیعیان در شرق عربستان دارای اکثریت هستند و منابع نفتی عربستان هم در این منطقه واقع شده است و باید گفت این اقدام راهبرد ابرقدرت ها برای تقسیم عربستان را تسریع می کند؛ چراکه تا پیش از این برخی قدرت های بزرگ این نظر را داشتند که از آنجا که عربستان کشور بزرگی است و هیات حاکمه آن توان اداره این کشور را ندارد باید نسبت به تجزیه آن اقدام کرد.» 

این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: «لذا در مجموع این اقدام حاکمان عربستان به ضرر این کشور تمام خواهد شد و نشان می دهد دستگاه سیاسی عربستان درایت خود را از دست داده و مسلما شیعیان عربستان این اقدام را برنمی تابند که موجب تشدید و گسترش شکاف تسنن و تشیع خواهد شد.»

زاهد درباره پیامدهای بین المللی این اقدام برای عربستان گفت: «هرچند به نظر می رسد عربستان در محافل رسمی و ظاهری چندان مورد انتقاد نیست، اما اخیرا شاهد بودیم مقامات آلمان، انکلیس، آمریکا و به صورت صریح تر فرانسوی انگشت اتهام را به سمت عربستان گرفته و معتقدند مقامات این کشور در سال های اخیر با پول های نفتی توجهات را به سوی ایران جلب کرده اند.»

وی ادامه داد: «این در حالی است که ایران در مناقشه هسته ای با مسئولیت برخورد کرده و جز سیاستی خردمندانه سیاستی نداشته و با درایت رهبران خود که در راس آن مقام معظم رهبری و سپس رئیس جمهور و تیم مذکراتی به ریاست محمدجواد ظریف حضور دارند توانست این مناقشه را کنترل کند.»

وی افزود: «عربستان در 13 سال گذشته علاقه مند بود چنین منعکس کند که ایران و شیعیان مسئول بحران های منطقه ای هستند؛ این در حالی است که ایران صرفا در کنار افکار عمومی لبنان، بحرین و یمن است که خواستار حق مشارکت بیشتر در عرصه سیاسی کشور خود هستند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «این مقامات عربستان هستند که مسئول ارتجاعات و بحران های منطقه ای بوده و این اعدام ها یک پیام روشن به جامعه جهانی ارسال می کند و آن اینکه هیات حاکمه عربستان فاقد اراده لازم برای بازگشت به مسیری است که هنجارهای انسانی و جهانی را تبیین می کند.»

وی ادامه داد: «بدون شک عربستان در آینده با شکاف های عمیق تری روبرو خواهد شد زیرا جامعه جهانی از عربستان انتظار یک استراتژی و نظام مسئولیت پذیر دارد و این امر با نظام و ساختار وهابیت عربستان جور در نمی آید.»

وی افزود: «لذا باید گفت با مرگ عبدلله نقطه عطفی در تاریخ سیاسی عربستان شکل گرفته و اتفاق اخیر آغازی بر افول و پایان دستگاه حاکمه جدید این کشور خواهد بود.»

زاهد در پاسخ به این سوال که آیا اعدام شیخ نمر در روابط ایران و عربستان که اخیرا رو به بهبود بود تاثیر خواهد گذاشت؟، گفت: «بدون تردید این اقدام ضربه مهلکی به روابط سیاسی ایران و عربستان بود و متاسفانه باید گفت جماعت تندرو و ضد شیعه در خاندان عربستان توانست به جناح عقل گرا و خردورز عربستان غلبه کند و از این منظر می توان گفت نظام سیاسی عربستان از پشت خنجر خورد و این اقدام عربستان نه تنها ضربه ای به روابط ایران و عربستان وارد خواهد کرد؛ بلکه عربستان را در بین حکومت های نزدیک به خود با پرسش و ابهام روبرو خواهد کرد.»